Op de op een na laatste dag in Noord-Korea begon ik echt te voelen hoe vermoeiend de reis eigenlijk was. Het is zeker de meest bijzondere en indrukwekkende reis die ik heb gemaakt. Ik zal de ervaring ook nooit meer vergeten, maar de hele reis een verplicht programma aflopen eiste zijn tol. Er is nauwelijks ruimte om zelf dingen te ondernemen of even van het vastgestelde programma af te wijken. Misschien kwam het ook om we de vorige dag relatief vrij hebben kunnen bewegen dat het contrast nu groot leek.
International Friendship Exhibition
De dag begon met een bezoek aan de International Friendship Exhibition, ook wel bekend als ‘het cadeautjespaleis’ op Mount Myohyang. In dit paleis zijn alle cadeaus tentoongesteld die Kim Il Sung en Kim Jong Il hebben ontvangen. De giften komen van staatshoofden, regeringsleiders en beroemdheden uit verschillende landen. Er zijn zoveel cadeaus dat het onmogelijk is om alles in één bezoek te bekijken. Wat wel opviel is dat er nauwelijks cadeaus uit Nederland tussen stonden. Ik heb één Delfts blauw bord gezien en dat was het wel.
Pyongyang circus
Vanaf het paleis moesten we snel terug naar Pyongyang, om op tijd te zijn voor het Pyongyang Circus. Uiteindelijk waren we een half uur te laat, dus we hebben een paar acts gemist. Er was, net als in veel circussen in Azië, heel veel acrobatiek. Het leukst vond ik de act van een clown met een fluitje. Zijn act draaide erom het publiek te leren om enthousiast te applaudisseren. Doordat hij alleen communiceerde via een fluitje en gezichtsuitdrukkingen was dit best grappig. Ook mooi was hoe alle kinderen in de zaal in deze act op gingen.
Er was tijdens de circusvoorstelling ook een act met beren. Dat vond ik wel erg zielig. Vooral omdat één van de beren heel ruw aan zijn tuigje werd getrokken toen hij niet deed wat de bedoeling was.
Na de voorstelling moest ik nog even naar het toilet en daar gebeurde iets heel vreemds. Het was erg druk en voor mij stond een vrouw in militaire kleding die overduidelijk heel erg nodig moest plassen. Ze stond steeds een beetje van het ene op het andere been te wiebelen. Maar toen ze aan beurt was, keek ze achterom en wilde ze per sé dat ik voor zou gaan. Dat wilde ik natuurlijk niet, maar toen begonnen allemaal mensen eromheen zich ermee te bemoeien en moest ik wel voorgaan. Achteraf begreep ik dat de vrouw mij waarschijnlijk liet voorgaan, omdat ik een toerist ben. Zo wilde ze laten zien hoe een vriendelijk volk Noord-Koreaanse mensen zijn. Maar het voelde toch behoorlijk ongemakkelijk op het moment zelf.
Flower Exhibition -Kimilsungia-Kimjongilia Exhibition Hall
De derde excursie van de dag was de bloemententoonstelling in de Kimilsungia-Kimjongilia Exhibition Hall. In april, rond de geboortedag van Kim il Sung en in februari (geboortedag Kim Jong Ill) is hier een bloemententoonstelling. De bloemen Kimilsungia en Kimjongilia staan altijd in de hoofdrol. Dit was duidelijk een verplicht nummer in het programma van onze gidsen tijdens de reis door Noord-Korea.
Monument to Party Founding
Vlak bij het gebouw van de bloemententoonstelling staat het Monument to Party Founding. Dit monument is opgericht in 1995 ter ere van het vijftigjarig bestaan van de Workers Party in Noord-Korea. De hamer symboliseert de arbeiders, de sikkel de boeren en de penseel de intellectuelen. We zijn even bij dit monument gestopt om foto’s te maken.
Karaoke in het hotel
Gelukkig was er ‘s-avonds de mogelijkheid om even wat stoom af te blazen. Na het eten zijn in de karaokebar van het hotel nog wat gaan drinken. Natuurlijk hebben we ook de nodige liedjes gezongen. Gelukkig kon je ook Engelstalige nummers aanvragen, want Noord-Koreaans ligt mij niet zo goed. Enkele good old hits die we hebben gezongen: ‘YMCA, Barbie Girl en Hit me baby one more time’. Uiteraard waren wij als groep de enige bezoekers in de bar, anders was dit ondenkbaar geweest. Maar het was echt fijn om even los te gaan.